Sabtu, 10 Januari 2015

Dewa Ruci

Bratasena katon sedhih sawise Prabu Pandu lan Dewi Madrim mati di cemplungake ing Kawah Candradimuka. Dheweke nganggep apa gunane urip yen bakale di cemplungake ing Kawah Candradimuka kaya bapa lan ibune. Ing Padhepokan Sokalima, Resi Drona kelingan marang Bratasena laire awujud wungkus mratandhani yen Bratasena satriya kuwat lan gagah prakasa.
Resi Drona nuli ketemu Bratasena karepe menehi wejangan marang muride, Sengkuni uga ngrungokake nanging dheweke ngumpet ing ngisor wit. Supaya oleh ilmu kang sampurna, Bratasena dikongkon golek Kayu Gong Susuhing Angin ing puncak Gunung Candramuka. Bratasena nampa blaka apa kang diomong gurune, dheweke langsung mangkat menyang Gunung Candramuka.
Sengkuni nagih janji marang Resi Drona babagan njrumusake Bratasena, Resi Drona jawab yen dheweke wis njrumusake Bratasena. Buktine yaiku diwenehi tugas sing ora genah, golek Kayu Gong Susuhing Angin. Sengkuni ora percaya marang omongane Resi Drona, dheweke nuli ngongkon Dursasana lan dulur-dulure supaya nglacak lakune Bratasena.
Bratasena merangi Buta loro kang ngalangi dalan nuju Gunung Candramuka. Sawise dikalahake Bratasena, Buta loro mau malih dadi Bathara Indra lan Bathara Bayu. Bratasena diwenehi ali-ali kang aran Sesotya Mustika Manik Candrama kanggo tandha panarima amarga wis bebasake Bathara loro mau saka kasangsaran. Ali-ali mau bisa gawe sing nganggo duweni kasekten ngambah samudra sing jero lan amba. Dheweke uga takon babagan Kayu Gong Susuhing Angin, Pitakone dijawab Bathara loro mau. Nanging Bratasena durung paham apa kang diomong. Dheweke nuli jaluk pamit.
Ing Padhepokan, Bratasena njelasake apa kabeh sing kedadiyan marang awake. Resi Drona banjur menehi syarat sing kaping pindho, yaiku Tirta Pawitra ing jero Samudra Minang Kalbu.
Sadurunge mangkat, Bratasena jaluk pangestu marang ibune, Dewi Kunthi. Anteping tekad kang ana ing jiwa lan ragane, ora bisa dikalahake kekarepan ibune supaya ora lunga. Nanging akhire Dewi Kunthi menehi pangestu marang anak nomor lorone kuwi. Para Pandhawa lan Dewi Kunthi nuli ndongakake Bratasena supaya oleh slamet saka gusti sing gawe urip.
Ing tengahing golek syarat kang kapindho, Bratasena dialangi dening Anoman, Tunggal Bayu, Kaka Maenaka, Jajag Wreka, Gajah Situbanda. Dheweke kabeh merangi Bratasena amarga ora gelem bali, dheweke kabeh namung kwatir marang keslametane Bratasena. Perang dimenangake Bratasena, Anoman lan kanca-kanca uga menehi pangestu marang anake Pandu kuwi, ora klalen jaluk supaya ngati-ati ing dalan.
Sawise ing pinggir samudera, Bratasena ngadeg njegreg, ombak ngulung mumbul kaya gunung, kilat cumalorot, gledeg jumeder, gawe miris atine Bratasena.
Bratasena netepi kang dikarepake, dheweke nuli manjing samudra. Kasektene  ali-ali Sesotya Mustika Manik Candrama gawe banyu samudra dadi anteng. Ing jeroning samudra, Bratasena dicegad naga kang gedhene kaya wit tal arane Nagaraja. Bratasena nuli merangi naga mau, amarga kena kuku Pancaraka, naga mau ilang saka pandelenge Bratasena.
Ing jeroning samudra, Bratasena ketemu bocah cilik kang rupane kaya awake. Bocah cilik mau yaiku Dewa Ruci, iya jati dhirine Bratasena dhewe. Banjur Bratasena mlebu marang ragane Sang Dewa, atine nuli dadi ayem tentrem. Bratasena dadi manungsa sing atine suci lair lan batin. Dewa Ruci uga guneman yen Tirta Pawitra kuwi banyu suci ing jero ragane Bratasena.

Permadi lapor marang Resi Drona yen wis bedug nanging Bratasena durung bali. Resi Drona wis janji yen Bratasena durung bali nganti wektu bedug, dheweke arep nyusul kangmase Permadi kuwi. Ngerti yen Resi Drona nyusul Bratasena, Sengkuni ngongkon Kurawa supaya ngrebut Resi Drona saka Pandhawa, nanging niyate Kurawa digagalake dening Anoman. Bratasena ditemukake dening Resi Drona gumletak ing pinggir samudra. Awit saka iku, Resi Drona bakal bela Bratasena selawase. 

Werna-wernaning Wayang

1. Wayang wong, yaiku: wayang kang paragane wong.
Critane: Mahabharata lan Ramayana.
2. Wayang kulit, yaiku: wayang sing digawe saka walulang.
Critane: Mahabharata lan Ramayana.
3. Wayang golek, yaiku: wayang sing digawe saka kayu, dipetha uwong.
Critane: Menak.
4. Wayang klithik, yaiku: wayang sing digawe saka kayu nanging digawe gepeng.
Critane: Damarwulan.
5. Wayang gedog, yaiku: wayang sing digawe saka walulang.
Critane: Panji.
6. Wayang beber, yaiku: wayang awujud gambar adegan.
Critane: Raden Panji lan Sekartaji.
7. Wayang suluh, yaiku: wayang modern sing digawe saka lulang dipetha wong kanggo menehi sesuluh/ penerangan.
Critane: Mahabharata lan Ramayana.
8. Wayang wahyu, yaiku: wayang sing digawe saka walulang.
Critane: saka kitab suci.
(Saka Buku Ajar Basa Jawa)

Jumat, 09 Januari 2015

Sanepa lan Saloka

SANEPA
Yaiku: ukara pepindhan ngemu surasa mbanetake, duwe teges kosok balen.
Tuladha:
a. Tatune arang kranjang.
Tegese: tatune akeh banget.
b. Utange arang wulu kucing.
Tegese: utange akeh banget.
c. Eseme pait madu.
Tegese: eseme manis banget.
SALOKA
Yaiku: tetembungan kang jeg panganggone ngemu teges entar lan surasa pepindhan, kang disalokakake wong.
Tuladha:
a. Kebo kabotan sungu.
Tegese: wong kang rekasa uripe merga kakehan anak.
b. Emban cindhe, emban siladan.
Tegese: pilih kasih ora adil.
c. Cebol nggayuh lintang.
Tegese: kekarepan kang mokal bakal kelakon.
d. Kebo nusu gudel.
Tegese: wong tuwa jaluk wuruk wong enom.
e. Kebo mulih ing kandhange
Tegese: wong lunga adoh bali menyang omahe maneh.
f. Macan guguh.
Tegese: wong gedhe senajan wis kilangan panguwasane isih katon medeni.
g. Tumbu oleh tutup.
Tegese: wong kekancan sing cocok banget.
(Saka Buku Ajar Basa Jawa)

Paribasan lan Bebasan

PARIBASAN
Yaiku: unen-unen gumathuk kang ajeg panganggone, surasane wantah ora ngemu surasa pepindhan.
Tuladha:
a. Prakara cilik dadi prakara gedhe.
Tegese: prakara cilik dadi gedhe lan mbebayani.
b. Wong busuk ketekuk, wong pinter keblinger.
Tegese: wong bodho lan wong pinter padha dene nemu kacilakan.
c. Durung pecus kesusu selak besus.
Tegese: durung pinter sekolahe wis duwe pepinginan sing ora-ora.
d. Tulung menthung.
Tegese: tetulung nanging wusasane malah gawe rekasane sing ditulung.
e. Keplok ora tombok.
Tegese: melu seneng-seneng nanging ora melu cucul wragad.
f. Timun wungkuk jaga imbuh.
Tegese: wong bodho kanggone yen ana kekurangan.
g. Tuna satak bathi sanak.
Tegese: rugi sethithik ora dadi apa, nanging tambah paseduluran.
h. Baladewa ilang gapite.
Tegese: wong sing wis ora duwe panguwas maneh.
BEBASAN
Yaiku: tetembungan utawa unen-unen kang ajeg panganggone ngemu surasa pepindhan.
Tuladha:
a. Kebak luber kocar-kacir.
Tegese: wong kang kakehan ngilo malah bisa owah pikirane.
b. Nututi layangan pedhot.
Tegese: nututi barang remeh ora kurup karo rekasane.
(Saka Buku Ajar Basa Jawa)

Kamis, 08 Januari 2015

Panjebar Semangat

Panjebar semangat yaiku kalawarti (majalah) basa Jawa kang terbit pisanan 2 September 1933. Kalawarti iki isih tetep terbit minggon nganti saiki. Panjebar semangat digunakake dr. Soetomo kanggo nyengkuyung kamardikan Indonesia kanthi sesanti Suradira jayaningrat lebur dening pangastuti.
Ing jaman nalika kababar, Panjebar semangat dianggep ora lumrah amarga nggunakake basa Jawa ngoko. Kalawarti iki kalebu kalawarti paling tuwa sing isih urip nganti saiki ing Indonesia. Ing mangsa-mangsa awal namung bisa nyithak 2000 eksemplar. Nanging ing taun 1936, bisa nyithak 6000 nganti 12000 eksemplar.
Ing jaman Jepang, kalawarti iki kudu tutup sawetara wektu, lan lagi bisa kacithak maneh ing taun 1949.
Majalah iki ora namung kasebar ing Jawa utawa Indonesia wae, ananging uga ing negara liya, kayata: Suriname, Kaledonia Anyar, Malaysia,  Thailand, Burma, lan Vietnam.

Ing taun 2013, Panjebar Semangat pikantuk bebungahan saka Museum Rekor Dunia Indonesia minangka kalawarti paling tuwa kang nggunakake basa dhaerah ing Indonesia. Bebungahan iki diwenehake dening MURI ngepasi dina ambal warsa Panjebar Semangat kang kaping 80 ing 2 September 2013.

Peprincine Gawe Layang Kiriman

1. Satat basa.
Yaiku: perangane layang kiriman marang sapa layang iku katujukake.
Tuladha:
Serat katur panjenenganipun....
Layang tumuju marang...
2. Adangiyah.
Yaiku: mratilakake pakurmatan, pamuji, lan sak panunggalane.
Tuladha:
Sembah sungkem kula.
Salam taklim.
Pandonga slamet.
3. Purwaka / pambuka basa.
Yaiku: wiwitan layang adate ngabarake keslametan, kabagas warasan.
4. Surasa basa / isi.
Yaiku: perangane layang kang minangka wosing layang kiriman kasebut isi lan kekarepane kang kirim layang.
5. Wasana basa / panutup basa.
Yaiku: perangane layang kang minangka pungkasane karep adate njaluk pangapura, pangarep-arep.
6. Titi mangsa.
Yaiku: perangane layang ngendi lan kapan layang iku digawe.
7. Paprenah.
Yaiku: sesambungane kang kirim layang marang kang dikirimi.
Tuladha:
Saking putra.
Saking wayah.
Saking kancamu lawas.
8. Tanda tangan / tapak asma.
Yaiku: tanda tangane kang kirim layang.
9. Asma / nama terang.

Yaiku: asma utawa jenenge komplit kang kirim layang.
(Saka Buku Ajar Basa Jawa)

Layang

Layang yaiku: salah sawijine sarana komunikasi kang awujud tulisan sanajan zaman maju saiki ana kang diarani telegram, fax, email, telepo, lan liya-liyane.
Jinising layang yaiku:
1. Layang kiriman / iber-iber.
Yaiku: layang kang isine ngabarake lan ngandarake bab-bab wigati marang wong liya kanthi tata cara lan perangan kang ganep.
2. Layang kitir.
Yaiku: layang kang ngandarake perkara kanthi ngeringkes adate mawa kertas sak cekele / sak anane.
3. Layang lelayu.
Yaiku: layang kang ngandarake utawa ngabarake ana wong mati / kasripahan.
4. Layang ulem.

Yaiku: layang kang isine ngaturi rawuh para tamu adate wong duwe gawe.
(Saka Buku Ajar Basa Jawa)

Rabu, 07 Januari 2015

Kurikulum 2013

Kurikulum 2013 yaiku kurikulum anyar kang dicetusake dening Kementrian Pendhidhikan lan Kebudayan RI minangka ganti Kurikulum Tingkat Satuan Pendhidhikan. Kurikulum 2013 kagolong kurikulum kang ngutamakake babagan pangerten ing skill, lan pendhidhikan kang ngutamakake karakter utawa siswa dipeksa mahami materi, aktif ana ing jroning rerembugan lan presentasi serta ora ninggalake sopan santun disiplin kang dhuwur.
Mata Pelajaran
Tingkat Sekolah Dasar:
1. Pendhidhikan Agama lan Budi Pekerti
2. Pendhidhikan Pancasila lan Kewarganegaraan
3. Matematika
4. Bahasa Indonesia
5. Ilmu Pengetahuan Alam
6. Ilmu Pengetahuan Sosial
7. Seni budaya lan Prakarya (termasuk muatan lokal)
8. Pendhidhikan Jasmani lan Kesehatan (termasuk muatan lokal)
9. Bahasa Daerah (sesuai kebijakan sekolah masing-masing)
Kabeh mata pelajaran ing Sekolah Dasar disajikna kanthi cara terpadu integratif.

Tingkat Menengah Pertama:
a.  Kelompok A (wajib)
1. Pendhidhikan Agama ln Budi Pekerti
2. Pendhidhikan Pancasila lan Kewarganegaraan
3. Matematika
4. Bahasa Indonesia
5. Ilmu Pengetahuan Alam
6. Ilmu Pengetahuan Sosial
7. Bahasa Inggris
b. Kelompok B (wajib)
1. Seni Budaya (rupa/musik/tari/teater)
2. Pendhidhikan Jasmani lan Kesehatan
3. Prakarya (rekayasa/kerajinan/budidaya/pengolahan) lan Kewirausahaan
4. Bahasa Daerah (sesuai kebijakan sekolah masing-masing)

Tingkat Sekolah Menengah Atas:
a. Kelompok A (wajib)
1. Pendhidhikan Agama lan Budi Pekerti
2. Pendhidhikan Pancasila lan Kewarganegaraan
3. Matematika
4. Bahasa Indonesia
5. Sejarah Indonesia
6. Bahasa Inggris
b. Kelompok B (wajib)
1. Seni Budaya (rupa/musik/tari/teater)
2. Pendhidhikan Jasmani lan Kesehatan
3. Prakarya (rekayasa/kerajinan/budidaya/pengolahan) lan Kewirausahaan

c. Kelompok C (peminatan)
Ilmu Alam
Ilmu Sosial
Ilmu Basa
Matematika Peminatan
Sejarah Peminatan
Basa Indonesia Peminatan
Fisika
Geografi
Basa Inggris Peminatan
Biologi
Ekonomi
Basa Dhaerah
Kimia
Sosiologi
Basa Asing
Lintas Minat/Pendalaman Minat


Kirab Apem Kaloran

Kanggo nyambut wulan suci Romadhon, warga Desa Undaan Lor, Kecamatan Undaan, Kabupaten Kudhus, nganakake kirab Apem Kaloran utawa kirab Apem Ruwahan kang mubengi desa. Kirab dianakake tanggal 5 Juni 2014, ing wayah sore. Sawise kirab, apem kang cacahe sepuluh ewu kuwi digawe rebutan ewunan warga.
Swasana ing Bale Desa Undaan Lor katon rame. Ora namung ing jrone bale desa, ing pelataran lan  dalan ngarep bale desa uga diseseki dening warga desa. Dheweke kabeh melu prosesi kirab kang nembe dilaksanakake kapisan.
Ing jerone kirab kasebut, apem kang cacahe sepulu ewu digawe gunungan, banjur digawa mubeng desa kang diwiwiti saka bale desa nganti tekan makam leluhur yaiku keturunan Adipati Kaloran, Zainal Abidin Surgiwali II.
Saliyane gunungan apem, uga ana gunungan kang isisne asil tani, kayata: pari, jagung, tela, woh-wohan lan sapanunggalane.

Ana ing makam keturunan Adipati Kaloran, dianakake donga-donga njaluk ngapura marang Gusti Allah kanthi dipimmpin dening kyai. Sawise donga, gunungan mau nembe digawe rebutan dening warga. Embuh iku nom, tuwa, cilik, gedhe padha sesek-sesekan supaya bisa pikantuk apem utawa asil tani. 

Dialek Kudhus

Tembung ora ing basa Jawa, ana ing Kudhus dadi orak ana uga sing ngucape ogak. Tembung wae ing basa Jawa, ana ing Kudhus dadi ae. Ana uga tembung perangkai, kayata: ndok, tak, kok. Wong Kudhus uga ganti panambang –mu dadi –em. Tuladha: bojonem, sawahem, bapakem.
Perbandingan: ing basa Jawa ana tembung-tembung, kayata: jarake, kepriye, dak , saben. Kabeh iku dadi: jarna, piye, tak, ben.
Basa Jawa
1.                   Duwe-e sapa?
2.                   Kuwi kepriye?
3.                   Dak jaluk kowe bali.
4.                   Saben dina aku mrene.
5.                   Sampeyan punika kados pundi?

Dialek Kudhus
1.                   Ngge-e sapa?
2.                   Iku piye?
3.                   Tak jaluk kowe balik.
4.                   Ben dina aku rene.
5.                   Sampeyan niku despundi?

Ing Kudhus uga dikenal tetembungan, kayata ing ngisor iki:
Kirangan: entah.
Njarak: sengaja.
Ketilap: ketemu.
Mantuk: bali.
Mbok: ibu.
Nduk: panggilan kanggo bocah wadon.
Nang: panggilan kanggo bocah lanang.
Bi: bibi.
Kang: mas.
Yu: mbakyu.
Mbokyai: nenek.

Ing Kudhus uga ana ucapan, kaya mengkene:
Wah... adohe sak jabalkerat!----> iki nunjukake panggonan kang dituju adoh banget.

Iki wis ndek jaman baolak. ----> tembung baolak mungkin saka tembung basa Sunda, yaiku baheula: jaman dhisik.

Selasa, 06 Januari 2015

Bedhaya Ketawang

Bedhaya Ketawang dumadi saka rong tembung. Budhaya kang saka basa Sansekerta ‘budh’ kang tegese pikiran utawa budi. Sateruse dadi bedhaya utawa budaya. Diarani kaya mangkono amarga beksan Bedhaya Ketawang diripta karo olah pikiran lan olah rasa. An pendapat liya kang ngandarake yen bedhaya iku tegese penari utawa pambeksan kraton. Dene ‘ketawang’ tegese langit utawa angkasa. Dadi Bedhaya Ketawang tegese beksan beksan langit kang nedahake obahe lintang-lintang, saengga obahe pambesane alon banget.
Miturut kitab Wedbapradangga, Bedhaya Ketawang diripta dening Sultan Agung (Panembahan Senopati) nata kang kapisan saka Kraton Mataram karo Kanjeng Ratu Kencanasari, panguwasa segara kidul kang bisa uga disebut Ratu Kidul. Sadurunge beksan diripta, Panembahan Senopati ngongkon para empu gamelan supaya ngripta siji gendhing kang disebut ketawang. Kacarita, anggone ngripta gendhing supaya dadi sampurna, sawise Sunan Kalijaga melu ngripta gendhing kasebut.
Bedhaya Ketawang isih dipentasake ing mangsa pemerintahan, Sri Susuhunan Paku Buwana kaping XIII. Pasugatan beksan iki wis ngalami owaah-owahan. Tatanan pasugatan isih nganut tradhisi ritul ing mangsa kapungkur.

Busana beksan Bedhaya Ketawang nggunakake Dodot Ageng kanthi motif Bangun Tulak Alas-alasan kang ndadikake pambeksane krasa ngujiwati.

Basa Jawa 2 Jam Saben Minggu

Sekolah sing ora menehi alokasi kanggo basa Jawa 2 jam saben minggu, berarti wis ngelanggar Perda Propinsi Jateng Nomor 9 taun 2012 babagan basa , sastra, lan aksara Jawa kang disusul terbite pergub Nomor 57 taun 2013.
Babagan kasebut amarga isih ana sekolah kang namung ngalokasikake sejam saben minggu lan ana sing didadikake siji karo pelajaran liyane. Gegayutan karo iku, Dinas Pendhidhikan arep nindaklanjuti sekolah sing mbandel.
Kurikulum 2013 Basa Jawa nembe disahke tanggal  4 Juni 2014, mulok basa Jawa ing kurikulum 2013 berbasis kompetensi inti (KI) lan Kompetensi Dasar. Luwih nekanake penyederhanan materi, artine materi kang diajarake ora akeh kaya ana ing kurikulum sadurunge nanging luwih jero.
Misal: materi cerkak diajarake nganti telung pertemuan ing kelas SMA, supaya para siswa luwih nguwasai aspek pengetahuan.

Pelajaran basa Jawa uga ana alangane kaya dene isih sithike guru basa Jawa, amarga saka iku bupati lan walikota kudu luwih mahami permasalahan pelajaran basa Jawa lan pentinge pelajaran kasebut diajarake kanggo bocah-bocah jaman saiki.

Senin, 05 Januari 2015

Nyadran di Desa Undaan Lor

Nyadran merupakan tradisi pembersihan makam oleh masyarakat Jawa, umumnya di pedesaan. Nyadran yang dilakukan oleh masyarakat desa Undaan Lor Kabupaten Kudus sedikit berbeda, tapi intinya mendoakan sanak saudara yang telah meninggal dunia. Masyarakat Undaan Lor biasa melakukan nyadran sebelum bulan puasa tiba, tepatnya pada akhir bulan Syakban. Sehingga pada hari itu, pemakaman umum islam padat dengan para peziarah.
Mereka melakukan nyadran bersama-sama dengan anggota keluarga mereka yang masih hidup. Mereka berkunjung ke kuburan sanak saudara yang telah meninggal atau biasa disebut dengan ziarah kubur. Sampai disana, mereka membacakan surat yasin dan tahlil untuk para ahli kubur khususnya sanak saudara yang telah dimakamkan di area pemakaman umum islam. Disana, mereka juga membersihkan makam dari rumput-rumput liar dan menaburkan bunga diatas makam.

Tujuan dari kegiatan ini adalah supaya mereka yang masih hidup ingat bahwa suatu saat mereka akan mati, hal ini sesuai dengan perintah Nabi Muhammad SAW. Mereka juga mendoakan yang telah meninggal supaya mendapatkan ampunan dan dengan melakukan kegiatan ini merupakan bukti bahwa mereka yang masih hidup masih ingat dan peduli terhadap mereka yang sudah mati.
(Dening Sariha Devi)

Sesorah

Sesorah yaiku micara gagasan utawa panemu sarana lisan ana ngarepe wong akeh

Tujuan ancase wong pidhato ana werna - werna :


1. Ulung tinampen/pasrah tampi kanggo nampa barang sarahan lan masrahake calon penganten.
2. Kangge panglipur.
3. Atur informasi utawa menehi kabar.
4. PangajakSesorah kang sipate ngajak wong sing padha ngeringokena kapiket, sahingga tertarik atine marang andharan mau.
5. Atur pambagya kanggo nampa tamu ing acara apa wae kayata supitan, mantenan.
Bab kang digatekake supaya nalika sesorah hasile kanthi becik:
BASA
Basa kang digunakake kudu pas karo sing di adhepi, dadi gampang di mangerteni.
BUSANA
Menawa sesorah prayoga migunakake busana kang becik lan sopan
SWARA
Swara wong kang lagi sesorah kuwi aja keseron lan aja kelirihen, lafal lan vokale kudu jelas.
SOLAH BAWA / SIKAP
Solah bawane kudu manteb lan teteg, madhep marang pamirsa, tangane ngapurancang, aja kendhengaken lan aja kendhingkluken
Urutane sesorah:
Salam pambuka kaya "Assalamualaikum Wr. Wb.
1. Purwaka, isine ucapan syukur marang sing dhuwe jagad.
2. Isi, wigatining atur bab apa wae sing bakal diaturake.
3. Pengarep-arep, Isine bab sig disuwunake marang para tamune umpamane donga, pitutur.
4. Panutup, Isine njaluk pangapura marang para tamu yen ana kaluputane
5. Salam panutup, Ngaturake salam marang tamune.

Konggres Basa Jawa

Konggres Basa Jawa sing bisa disingkat KBJ, yaiku prastawa limang tahunan sing dipandhegani dening pamarentah telung propinsi. Telung propinsi kuwi yaiku Jawa Tengah, Jawa Timur lan Propinsi D.I. Yogyakarta, amarga telung propinsi kasebut sing nggunakake basa Jawa. Prastawa iku biasane dirawuhu dening para akadhemisi, praktisi, lan masarakat sutresna basa lan budaya Jawa. Undangan kusus uga ditujuake marang tiyang mancanegara kaya dene Malaysia, Suriname, Australia, lan uga Walanda. Konggres sepisaanan dilaksanakake ana ing Semarang, Jawa Tengah ing taun 1991.
Panggonan Konggres Basa Jawa lan mangsane:
a. Konggres Basa Jawa I, 15-21 Juli 1991 ing Semarang.
b. Konggres Basa Jawa II, 22-26 Oktober 1996 ing Malang.
c. Konggres Basa Jawa III, 15-21 Juli 2001 ing Jogjakarta.
d. Konggres Basa Jawa IV, 10-14 September 2006 ing Semarang.
e. Konggrees Basa Jawa V, 27-30 November 2011 ing Surabaya.
Kaputusan-kaputusan wigati  Konggres Basa Jawa:
Konggres Basa Jawa IV:
a. Nyatakake lumakune piwulangan Basa Jawa ing Sekolah Dasar tekan Sekolah Menengah Atas    lan sederajat ing telung propinsi kasebut.
b. Piwulang basa Jawa supaya migunakake teknologi kanggo mepaki pembelajaran Basa Jawa.
c. Kulawarga masarakat Jawa supaya migunakake Basa Jawa.
d. Konggres Kabudayan Jawa ing taun 2011 dilaksanakake sadurunge Konggres Basa Jawa ka-V.